Σας έλεγα τις προάλλες για τα Ιταλικά κρασιά και πώς τα σύγχρονα "θαύματα" της Τοσκάνης προέκυψαν παραβιάζοντας την τότε παράλογη οινική νομοθεσία της περιοχής. Ανέτρεξα λοιπόν στις σημειώσεις μου από τη τελευταία κάθετη δοκιμή Tignanello Antinori στην οποία είχα παρευρεθεί πριν λίγους μήνες. Και εστιάζω στο Tignanello επειδή ήταν το πρώτο κρασί που σήκωσε το λάβαρο της επανάστασης. Και αν όλα πάνε καλά, θα το επισκεφτώ στα "λημέρια" του, στην Tenuta Tignanello, στην καρδιά του Chianti Classico, την άλλη εβδομάδα.

Το Tignanello, λοιπόν, είναι: α) το πρώτο κρασί που χρησιμοποίησε Sangiovese παλαιωμένο σε βαρέλι, β) το πρώτο κρασί της περιοχής που βασίστηκε σε χαρμάνι με ξένες ποικιλίες όπως το Cabernet Sauvignon, γ) και ένα από τα πρώτα ερυθρά κρασιά του Chianti στα οποία δεν συμμετείχαν λευκές ποικιλίες. Καταλαβαίνετε λοιπόν την ιστορική σημασία του κρασιού αυτού, πέρα από την αδιαμφισβήτη ποιότητά του.


Το Tignanello είναι χαρμάνι Sangiovese, Cabernet Sauvignon και Cabernet Franc. Όλα τα σταφύλια προέρχονται από το ίδιο το κτήμα, που βρίσκεται λίγο έξω (νότια) από τη Φλωρεντία. Όπως είναι αναμενόμενο, στο χαρμάνι πρωτοστατεί το Sangiovese (που από το 2001 και μετά συμμετέχει με ποσοστό 85%), ενώ το Cabernet Sauvignon και το Cabernet Franc συμμετέχουν με ποσοστά 10% και 5% αντίστοιχα. Όπως συμβαίνει με κάθε πραγματικά ποιοτικό κρασί, το Tignanello παράγεται και διατίθεται στο εμπόριο μόνο εφόσον η χρονιά είναι εξαιρετική. Για το λόγο αυτό, τα τελευταία 35 χρόνια έχει "πηδήξει" 6 εσοδείες, με πιο πρόσφατη αυτήν του καταραμένου (για την ευρύτερη περιοχή) 2002.


Για όσους ενδιαφέρονται να δούν το Tignanello κάθετα, οι σημειώσεις μου λένε τα εξής:

- το 1997 θεωρείται η εσοδεία του αιώνα για την Τοσκάνη. Πράγματι, το κρασί, που είναι πλέον 11 ετών, παρουσιάζει μία όμορφη και πολύπλοκη μύτη με νότες από δέρμα και καπνό, καθώς και κρέας κοκκινιστό. Στο στόμα διατηρεί δυνατές ταννίνες, εξαιρετική οξύτητα και πολύ καλή διάρκεια.

- Το 1999 ήταν πιο ψυχρή χρονιά, και φαίνεται. Η μύτη είναι πιο πιπεράτη και άγρια, ενώ το φρούτο πιο διακριτικό. Στο στόμα το κρασί είναι γεμάτο και δυνατό, οι ταννίνες πιο διακριτικές, ενώ η οξύτητα πολύ πιο έντονη.

- Το 2000 η μύτη είναι πράσινη, με αρώματα όπως ραπανάκι και horseradish να συνυπάρχουν με φρούτα και λουλούδια. Το στόμα είναι εντυπωσιακό με αρώματα από καφέ, δέρμα και πιπεριά, δυνατές ταννίνες, σωστή οξύτητα και μεγάλη διάρκεια.
- Το 2001 ήταν από τις πιο καλές τελευταίες χρονιές, ειδικά για το Sangiovese, γι αυτό και η συμμετοχή του στο χαρμάνι αυξήθηκε από 80% σε 85%. Η μύτη είναι γλυκιά και μυρωδάτη, με έντονα τα στοιχεία των γλυκών μπαχαρικών και του καπνού. Στο στόμα το κρασί είναι δεξιοτεχνικά ισορροπημένο, με το φρούτο να παίρνει την γευστική πρωτοκαθεδρία. Η διάρκειά του είναι γλυκιά και μεγάλη, ωστόσο φαίνεται ότι ακόμα θέλει αρκετό χρόνο για να "ανοίξει" καλά.
- Το 2005 πήρε από εμένα την υψηλότερη βαθμολογία. Όπως έμαθα, τη χρονιά εκείνη μάζεψαν τις πέτρες του αμπελιού, τις έτριψαν και την χοντρή άμμο/σκόνη που δημιούργησαν την σκόρπισαν στο χώμα του ίδιου του αμπελιού, για να εντείνουν την αποτύπωση του terroir στον καρπό και το κρασί. Επιπλέον, με αυτή την τεχνική πέτυχαν και καλύτερη ωρίμανση, λόγω της δυνατότερης αντανάκλασης του ήλιου πάνω στην πετρώδη άμμο του αμπελιού. Η μύτη σε αυτό το κρασί είναι α-πί-στευ-τη. Το φρούτο είναι σκούρο, γλυκό και γεμάτο (θυμίζει μία νόστιμη κομπόστα). Στο στόμα τα φρούτα είναι όμορφα και σκούρα, ενώ οι ταννίνες είναι απλά ιδανικές, όπως και η οξύτητά του. Το Tignanello 05 αφήνει μία γλυκιά, εξαιρετική επίγευση που παρακαλάς να μην τελειώσει. Είναι προφανές ότι το συγκεκριμένο κρασί θέλει ακόμα χρόνο, ωστόσο εγώ το απόλαυσα στο έπακρον και ξέρω ότι αν το έχω στη συλλογή μου δύσκολα θα συγκρατηθώ για πολύ.

Μιλώντας για συλλογές, νομίζω (έχω αποφασίσει δηλαδή) ότι το Tignanello 05 θα είναι το κρασί που θα φέρω, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο, γυρνώντας από το ταξίδι μου στα τέλη του μηνός. Έχει έρθει ήδη, βεβαίως, εδώ, ωστόσο στην Ιταλία η duty free τιμή του είναι €48, ενώ στην Ελλάδα, αν δεν κάνω λάθος, η λιανική του ξεπερνάει τα €80. Οπότε, δέχομαι παραγγελίες!...
Μάλιστα αναρωτιέμαι (θα μάθουμε απόψε, φαντάζομαι) αν ο Νάσος ακολούθησε τη συμβουλή μου και "φόρτωσε", τώρα που ήταν στο Μιλάνο...


 

Έχετε παρακολουθήσει την ιστορία που έχει ξεσπάσει εδώ και κάτι μήνες με τα κρασιά Brunello του Montalcino; Έχει γίνει ολόκληρο σκάνδαλο, το οποίο εξελίχθηκε σε μεγάλο δικαστικό αγώνα, επειδή σε κάποιο έλεγχο που έγινε σε δείγματα κρασιών, βρέθηκαν ενδείξεις νοθείας. Όχι, δεν πρόκειται για χημικά, δηλητήρια, κλπ, όπως θα περίμενε ο Έλληνας τηλεθεατής του Ευαγγελάτου και του Νίκου Τσιαμτσίκα. Απλά, ο έλεγχος έδειξε ότι αντί για 100% Sangiovese, που είναι βάση νόμου η ποικιλιακή σύνθεση του Brunello di Montalcino, κάποιες φιάλες περιείχαν - άκουσον άκουσον - μη επιτρεπόμενες ποικιλίες όπως Cabernet Sauvignon ή Merlot, σε ποσοστά που άγγιζαν το 1%! Δίκαια αναρωτιέστε λοιπόν, σε τι κόσμο μεγαλώνουμε τα παιδιά μας;;;!!!

Είναι γεγονός ότι η ποικιλία του Brunello, που είναι κλώνος του Sangiovese Grosso, ενδείκνυται για να δίνει κρασιά με δύναμη, ένταση, πλούσιο σώμα και γεμάτες ταννίνες. Γι αυτό και το Brunello di Montalcino είναι ένα δυνατό, χειμωνιάτικο ερυθρό κρασί που συνοδεύει δυνατά κόκκινα κρέατα και έχει αδυναμία στο μεγαλόσωμο κυνήγι, όπως ελάφι ή αγριογούρουνο. Ωστόσο, θεωρώ αστείο να δημιουργείται θέμα γύρω από την ύπαρξη μίας ευγενούς, διεθνούς ποικιλίας σε ποσοστό μικρότερο ή ίσο του 1% σε οποιοδήποτε κρασί, ειδικά όταν πρόκειται για κρασιά με έντονο προσωπικό στοιχείο από παραδοσιακούς οίκους μίας πολύ γνωστής οινοπαραγωγικής περιοχής. Ειδικά μάλιστα από τους Ιταλούς, ορισμένα από τα καλύτερα κρασιά των οποίων προέκυψαν μέσα από ανατροπές, ρήξεις με το κατεστημένο και συνειδητές παραβάσεις απαρχαιωμένων νομοθεσιών.


Κάποιοι βγήκαν ήδη και είπαν ότι τα δικά τους τα κρασιά ελέγθηκαν και είναι ανόθευτα και καθαρά: Προ ημερών έλαβα με χαρά το σχετικό δελτίο τύπου από τον οίκο Antinori - λέω με χαρά γιατί και αγαπώ τον συγκεκριμένο οίκο και υποστηρίζω όσους έχουν αγωνιστεί για να στηρίξουν και να αναδείξουν την ποικιλία του Sangiovese, που είναι από τις πολύ αγαπημένες μου. Ωστόσο, το ξαναλέω, εμένα με ενδιαφέρει το αποτέλεσμα. Και αν αυτό είναι εξαιρετικό, όπως είναι τα καλά Brunelli που έχω δοκιμάσει, τότε είμαι διατεθειμένος να αποδεχτώ την ύπαρξη μίας ξένης ποικιλίας σε ποσοστό 1%, που στον οινικό κόσμο θεωρείται ουσιαστικά μηδαμινό.


Ευελπιστώ ότι θα μπορώ να σας πω νεότερα και πιο εμπεριστατωμένα στοιχεία όταν επιστρέψω από Τοσκάνη, καθώς θα έχω συναντηθεί με τους φίλους μου στο Poggio Antico, που είναι από τα αγαπημένους μου παραγωγούς Brunello di Montalcino. Στο μεταξύ, οι φίλοι του Brunello μπορούν να ενημερώνονται σχετικά με το αγαπημένο τους ερυθρό κρασί από την ιστοσελίδα τους κλαδικού οργάνου της περιοχής, του Consorzio del Vino Brunello di Montalcino.


 

Ξέρετε πόσο κόσμο ακούω αυτές τις μέρες να πηγαίνει ταξίδι στην Τοσκάνη; Και γιατί όχι άλλωστε; Είναι από τα πραγματικά λίγα μέρη όπου μπορεί να συνδυάσει κανείς πανέμορφα τοπία, εκπληκτική αρχιτεκτονική, επαγγελματική φιλοξενία, εξαιρετική οινο-γαστρονομία, ατέλειωτες δραστηριότητες με επίκεντρο την τέχνη, την ιστορία, τη φύση, τον πολιτισμό, το κρασί, τις ντόπιες γεύσεις, κλπ... Και επιπλέον διαθέτει τεράστια γκάμα από χώρους διαμονής, από φάρμες και μικρά οινοποιεία, μέχρι κάποια από τα πολυτελέστερα ξενοδοχεία και spa του κόσμου! Εν τω μεταξύ, αν σκεφτεί κανείς ότι και το κόστος της μετάβασης - είτε με αεροπλάνο είτε με πλοίο - είναι αρκετά λογικό, πραγματικά το ταξίδι στην Τοσκάνη αξίζει τον κόπο να το κάνει κάθε οινόφιλος, τουλάχιστον μία φορά, αν όχι σε τακτικά διαστήματα. Α, και κάτι ακόμα: όποιος θέλει να αγοράσει κάποιες φιάλες κρασιού φεύγοντας, αφ' ενός θα τα βρει σε πολύ μεγαλύτερη ποικιλία, αφ' ετέρου θα τα αγοράσει σε τιμή κατά περίπου 50% φτηνότερη από την αντίστοιχη λιανική στην Ελλάδα!

Έχετε καταλάβει ότι μπορώ να γεμίσω σελίδες επί σελίδων για το συγκεκριμένο θέμα, έτσι; Πάντως, για να γνωρίσει κανείς την περιοχή σωστά, πρέπει να την "οδηγήσει", και μάλιστα από τους "μέσα" δρόμους και όχι από τους αυτοκινητόδρομους... Θα μου πείτε, βέβαια, πώς θα ξέρει κανείς ποιες είναι οι καλύτερες διαδρομές; Και, ακόμα, πώς συνδυάζεται οδήγηση σε άγνωστους και μικρούς δρόμους με δοκιμή κρασιού; Και γι αυτό, όμως σας έχω λύση...

Όχι απλά λύση - σας έχω δικό μας άνθρωπο να αναλάβει την αποστολή αυτή: Ο Γιώργος Φρόνιμος πήγε για πρώτη φορά στην Τοσκάνη πριν από 15 χρόνια και έμεινε εκεί. Έχοντας εργαστεί σε οινοποιεία και εταιρείες κρασιού για μεγάλο διάστημα, ξεκίνησε κάποια στιγμή τη δική του εταιρεία, την Real Chianti, που έχει ως αντικείμενο τον σχεδιασμό και την διεξαγωγή οργανωμένων εκδρομών στα οινοποιεία της περιοχής του Chianti Classico. Κανονίζει ακριβώς στα μέτρα του πελάτη ημερήσια τουρ σε οινοποιεία - από μικρά και παραδοσιακά ως μεγάλα και οργανωμένα. Διαθέτει δικό του πολυτελές mini-bus (αλλά μπορεί να εξασφαλίσει και μεγαλύτερο μέσο για πιο μεγάλες παρέες) και βαθιά γνώση του Chianti Classico, καθώς και σχέσεις με ανθρώπους - κλειδιά στην περιοχή.

Ένα τυπικό τουρ του Γιώργου στο Chianti Classico περιλαμβάνει επισκέψεις σε τουλάχιστον 3 οινοποιεία της περιοχής, με ενδιάμεση στάση για μεσημεριανό. Μία τέτοια ημερήσια εκδρομή για μία 6μελή παρέα ξεκινάει από τον χώρο διαμονής τους γύρω στις 10 το πρωί και ολοκληρώνεται με την επιστροφή τους στο ίδιο μέρος γύρω στις 6 το απόγευμα. Το κόστος είναι €270 και περιλαμβάνει την ξενάγηση και όλα τα μεταφορικά. Δεν περιλαμβάνονται το μεσημεριανό (που μπορεί να είναι πικ-νικ, σάντουιτς και σνακς ή πλήρες γεύμα σε κάποια τοπική osteria), καθώς και το κόστος εισόδου/δοκιμής που κάποια οινοποιεία χρεώνουν.

Για να επικοινωνήσει κανείς με τον Γιώργο Φρόνιμο και την εταιρεία του, αρκεί να επισκεφτεί την ιστοσελίδα του, που βρίσκεται στη διεύθυνση www.realchianti.com. Και αν αυτή τη στιγμή η σελίδα βρίσκεται υπο (ανα)κατασκευή, εκεί θα βρείτε σίγουρα την διεύθυνση του email του Γιώργου, με το οποίο, αν επικοινωνήσετε μαζί του, να είστε σίγουροι ότι θα σας απαντήσει έγκαιρα και τυπικότατα.


 

Toscanity Toscanitá, κατά το Felicitá) είναι μία λέξη που έμαθα πρόσφατα και μου άρεσε πολύ. Αποτυπώνει όλη τη μαγεία αυτής της απίστευτης περιοχής που ονομάζεται Τοσκάνη, στη Βόρεια Ιταλία, και που κάνει το κάθε τι εκεί πέρα μοναδικό και ιδιαίτερο, ακόμα και ανάμεσα σε όμοια πράγματα.

Στην κατηγορία αυτή ανήκει και η Ξένια Λαιμού, η οποία θα μπορούσε να φέρει τον ιδιαίτερα μυθιστορηματικό (για να μην πω κινηματογραφικό) τίτλο "Μια Ελληνίδα στην Τοσκάνη". Η Ξένια ζει στην περιοχή πολλά χρόνια και είναι ιδιοκτήτρια της Casetta, ενός πανέμορφου μικρού ξενώνα στην καρδιά της μυθικής περιοχής του Chianti Classico.


Η φιλοσοφία της βασίζεται στην αρχή ότι όσοι μένουν στην Casetta είναι φιλοξενούμενοι και όχι πελάτες. Εκτός από όμορφα διακοσμημένα δωμάτια και έναν εκπληκτικό χώρο μέσα σε ένα πραγματικά παραμυθένιο τοπίο, η Ξένια οργανώνει για τους καλεσμένους της ένα σωρό δραστηριότητες με επίκεντρο το κρασί, το ελαιόλαδο και την τοπική γαστρονομία, ενώ παρέχει βοήθεια και πληροφορίες για επισκέψεις σε οινοποιεία και άλλα αξιοθέατα της περιοχής, όμορφες διαδρομές για αυτοκίνητο, ποδήλατο, ιππασία και πεζοπορία, και πάει λέγοντας.


Πολλοί φίλοι συχνά με ρωτούν σχετικά με ξενοδοχεία και άλλους χώρους διαμονής στην Τοσκάνη. Από εδώ και στο εξής προτείνω φανατικά Casetta, γιατί πιστεύω ότι εκεί θα έχει κανείς την ευκαιρία να ζήσει τον αυθεντικό Τοσκανέζικο τρόπο ζωής, με την φιλική καθοδήγηση της Ξένιας και των ανθρώπων της.


Εγώ θα είμαι εκεί στα τέλη του Ιουλίου, οπότε θα σας μεταφέρω εμπειρίες, εντυπώσεις και εικόνες από πρώτο χέρι. Στο μεταξύ εσείς μπορείτε να επισκεφτείτε και να επικοινωνήσετε απευθείας με την Casetta, ξεκινώντας από την ιστοσελίδα της, που βρίσκεται στη διεύθυνση www.casetta.net.