 Ο εικονιζόμενος κύριος που είχα τη χαρά να γνωρίσω σήμερα είναι ο Stéphane Derenoncourt, μία από τις κορυφαίες προσωπικότητες του κρασιού στη Γαλλία και τον κόσμο. Είναι απίστευτα θετικό να επισκέπτονται άνθρωποι τέτοιου βεληνεκούς τη χώρα μας, και αυτό το χρωστάμε στην εταιρεία ΓΕΝΚΑ. Βεβαίως ο Stéphane Derenoncourt δεν ήρθε στη χώρα μας (μόνο) για μία γευσιγνωσία και ένα δείπνο, αλλά, σύμφωνα με τις πληροφορίες μου, επειδή ξεκινάει μία ουσιαστική συνεργασία με τη ΓΕΝΚΑ, οι λεπτομέρειες της οποίας θα ανακοινωθούν εν καιρώ.
Απλός, παραστατικός και με τολμηρό λόγο, ο Stéphane Derenoncourt μας παρουσίασε μία ομάδα κρασιών από τα Châteaux που ανήκουν στο πελατολόγιό του, και παράλληλα μας εξιστόρησε την πορεία του στο χώρο, που είναι τόσο εκρηκτική, όσο και η προσωπικότητά του. Δεν είναι βλέπετε μικρό πράγμα το γεγονός ότι ένας νέος που, χωρίς καμία εκπαίδευση ή παράδοση στο κρασί, κατέβηκε στο Bordeaux την (μυθική) χρονιά του 1982 για να δουλέψει στον τρύγο για χαρτζιλίκι, σήμερα είναι ένας από τους πλέον περιζήτητους συμβούλους οίνου στον κόσμο με πελάτες στη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία, τις ΗΠΑ, το Λίβανο, τη Συρία και την Τουρκία (μόνο πέρυσι απέρριψε 150 νέες προτάσεις συνεργασίας)! Το εκπληκτικό με τον Stéphane Derenoncourt είναι ότι, επειδή δεν είναι οινολόγος (και το λέει και το φωνάζει!), η προτεραιότητά του είναι η δημιουργία κρασιών για φαγητό και για απόλαυση, πάντα από τη σκοπιά του οινόφιλου. Αρκετοί από εσάς είχατε τη χαρά να μοιραστείτε τις γνώσεις και την εμπειρία του Stéphane Derenoncourt χτες το βράδυ στο ειδικό δείπνο που οργάνωσε το Cellier Wine Club για τα μέλη του. Όσοι δεν είχατε την ευκαιρία να παραστείτε στο δείπνο μην ανησυχείτε - θα σας τα πω όλα εγώ! Μόνο που θα χρειαστεί να περιμένετε λίγο, και συγκεκριμένα μέχρι το τεύχος Απριλίου του "ΟΙΝΟΧΟΟΥ".
 "Άγιε μου Γεράσιμε και Άγιε μου Νικόλα, κάντε πάλι το θαύμα σας να ξαναπιώ Ρομπόλα", ήταν κάποτε η προσευχή του Κεφαλονίτη ναυτικού στην τρικυμία. Μάλλον λοιπόν οι δύο Άγιοι έβαλαν τα δυνατά τους χτες το βράδυ, κι έτσι μπορεί να γλιτώσαμε την τρικυμία, αλλά τελικά πνιγήκαμε - στη Ρομπόλα!...
Χτες το βράδυ λοιπόν με τους μαθητές και τους αποφοίτους του Σεμιναρίου Απόλαυσης του Κρασιού και τους δικούς τους ανθρώπους, υποδεχτήκαμε το Νέο Έτος στο Bizart με τον καλύτερο δυνατό τρόπο: με παρουσίαση του οινοποιείου Gentilini από την Κεφαλονιά (διακρίνεται κάτω μαζί μου ο διευθυντής του, Πέτρος Μαρκαντωνάτος), με exclusive γευσιγνωσία των ex-cellar κρασιών τους, με έναν πλούσιο και λαχταριστό μπουφέ που συνοδεύτηκε από τα mainstream κρασιά του οινοποιείου, και βέβαια με κοπή πίττας.
Θα σας πω μόνο ότι η Ρομπόλα Gentilini Cellar Selection 2008 είναι πολύ δυνατή: έχει όμορφη οξύτητα, αποδίδει όμορφα τη μεταλλικότητα του εξαιρετικού terroir, ενώ η επιρροή του βαρελιού είναι διακριτική και αναδεικνύει - χωρίς να καπελώνει - τα όμορφα λεμονάτα αρώματα. Όσο για το Gentilini Syrah "S" 2005, αυτό χαρακτηρίζεται από πεντακάθαρα πικάντικα αρώματα και δυνατές τανίνες. Κι αν ακόμα είναι λίγο "μωρό", σε δύο χρονάκια θα είναι ένα έτοιμο, κορυφαίο ερυθρό κρασί. Τα δύο αυτά κρασιά διατίθενται μόνο από το οινοποιείο στις Μηνιές της Κεφαλονιάς, προς €14,50 και €50 αντίστοιχα. Τα 3 κρασιά που συνόδευσαν το γεύμα ήταν όλα απολαυστικότατα, έλαμψε όμως - όπως είχα γράψει πρόσφατα - η Ρομπόλα Gentilini 2008 που είναι κορυφαία και μόλις κυκλοφόρησε στην αγορά, στην τιμή των €11. Οι εικόνες μιλούν από μόνες τους, άρα δεν χρειάζεται να σχολιάσω περαιτέρω. Θέλω απλά να συγχαρώ τον τυχερό της βραδιάς, τον Παναγιώτη Γερασιμόπουλο, που κέρδισε το φλουρί της Βασιλόπιττας, και μαζί μία φιάλη magnum από το πολύ αξιόλογο Pulpito 2006 (Nero d'Avola) από τη Σικελία, προσφορά των καλών μας φίλων στην Κάβα Non Solo Vino στο Χαλάνδρι. Ο Παναγιώτης έχει ήδη σαρώσει τα οινικά έπαθλα φέτος, οπότε το μόνο που ΔΕΝ χρειάζεται να του ευχηθούμε είναι "Καλά Κρασιά"...
Καλή Χρονιά σε όλους. Και να θυμάστε ότι - όπως έχω δεσμευτεί - έπεται λαμπρή συνέχεια!...
 Πετώντας στο γυρισμό, που λέτε, από τη Φλωρεντία μέσω Ζυρίχης, σκεφτόμουν πόσο έχουν αλλάξει οι καιροί, και το αεροπορικό ταξίδι έχει "καθημερινοποιηθεί" πλήρως. Από την εποχή δηλαδή (και δεν πάμε τόσο μακριά), που η πτήση καθαυτή ήταν μέρος της μαγείας του ταξιδιού, στη σημερινή, στην οποία η πτήση είναι μία (ακόμη) μετακίνηση.
Δεν είναι βέβαια πάντοτε έτσι... Έχω μπροστά μου τη λίστα των κρασιών που σερβιρίστηκαν κατά την παρθενική πτήση του νέου (τεράστιου) Airbus A380 της αεροπορικής εταιρείας Emirates. Μαζί λοιπόν με τα γεύματά τους, που είχε επιμεληθεί ο chef της εταιρείας, οι τυχεροί επιβάτες απόλαυσαν Σαμπάνια Dom Pérignon Oenothèque 1985 για απεριτίφ, και επιλογή ερυθρών κρασιών με το γεύμα από τα Château Cheval Blanc 1982 (μυθικό ερυθρό του St. Émilion σε μυθική χρονιά), Château Latour 1982 (πρωτοκλασάτο ερυθρό του Bordeaux στη χρονιά που θεωρείται ότι έδωσε την εσοδεία του αιώνα στην περιοχή), αλλά και το συλλεκτικό Harlan Estate 2004 από την Καλιφόρνια με τους 98 βαθμούς του Parker, για τους πιο νεοκοσμίτικους ουρανίσκους. Για τα επιδόρπια, υπήρχε η επιλογή (αν και, γιατί να μη δοκιμάσει κανείς και τα δύο;) μεταξύ Château d' Yquem 1946 καθώς και Taylor's Port 1963. Βεβαίως, όλα αυτά για τους επιβάτες Πρώτης Θέσης του δρομολογίου Νέα Υόρκη (ή Λονδίνο) προς Ντουμπάι, αν και η λίστα κρασιών και για τις πτήσεις που ακολούθησαν την παρθενική, και για τις υπόλοιπες θέσεις (εκτός της πρώτης) δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητες, και... βάζουν κάτω ακόμα και λίστες μεγάλων εστιατορίων.
Μη με ρωτήσετε για το κόστος του εισιτηρίου όσων απόλαυσαν τα παραπάνω κρασιά, ειλικρινά δεν το γνωρίζω. Μπορώ όμως με ασφάλεια να υποθέσω ότι ήταν σημαντικά ακριβότερο από αυτό που πλήρωσα εγώ για την οικονομική θέση στο δρομολόγιο Ζυρίχη-Αθήνα με τη Swiss (κατά το οποίο, βέβαια, απόλαυσα αντίστοιχα ένα σάντουιτς με κοτόπουλο και μία coca-cola light). Γυρνώντας όμως από ένα wine tour στην Τοσκάνη, το τελευταίο πράγμα που σε νοιάζει είναι το κρασί που σερβίρουν στο αεροπλάνο, ό,τι κι αν είναι αυτό...
 Καλησπέρα σας από τη Μεγάλη Βρετανία και τα ΒορΟινά.
Η "ώρα του επαγγελματία" ξεκίνησε με μεγάλο ενδιαφέρον και ενθουσιασμό και είναι πολλά τα νέα κρασιά που πρέπει να δοκιμάσουν οι επισκέπτες του απογεύματος.
Λοιπόν, πρέπει κατ' αρχάς να σας πω ότι η Βόρειος Ελλάδα μας επιφυλάσσει πολλά και πολύ ενδιαφέροντα ροζέ κρασιά για τη χρονιά που έρχεται (και ξέρετε ότι έχω μία αδυναμία στα ροζέ). Ξεχωρίζω τα: Rosé Privé 08 από την Οινοποιία Γκλίναβος, ένα πολύ ευχάριστο και δροσερό χαρμάνι Cabernet Sauvignon και Syrah με αλκοόλ 12%, το ΑΜΥΝΤΑΣ Ροζέ 2007 από τον ΕΑΣ Αμυνταίου, ένα πολύ κομψό ροζέ από 100% Ξινόμαυρο με 12% αλκοόλ και εξαιρετική σχέση ποιότητας-τιμής, το Ροζέ Μπουτάρη 08, έναν ροζέ Μακεδονικό Τοπικό Οίνο από 4 ποικιλίες (Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah και Ξινόμαυρο), την Κορυφή Αγγέλων 08, ένα βιολογικό ροζέ από 100% Νεγκόσκα από το Κτήμα Τάτση, το Ροζέ 08 από την Κλαούντια Παπαγιάννη, ένα πολύ όμορφο χαρμάνι από 80% Grenache Rouge και 20% Syrah, και τέλος το Ροζέ Παυλίδη 08 - θα μπορούσε να λέγεται και Rosado, αφού πρόκειται για ένα πολύ δροσερό ροζέ από Tempranillo.
 Πολύ καλή η φετινή παρουσία του οινοποιείου Κατώγι-Αβέρωφ από το Μέτσοβο, με 2 εξαιρετικά πρωτοεμφανιζόμενα ερυθρά κρασιά κάτω από την ομπρέλα της ετικέτας Rossiu di Munte. Πρόκειται για το ιδιαίτερα ενδιαφέρον και απίστευτα πιπεράτο Βλάχικο 05, καθώς και το φοβερά κομψό Pinot Noir 05. Και τα δύο οινοποιήθηκαν και εμφιαλώθηκαν σε πολύ μικρές ποσότητες και προέρχονται από αμπελώνες με φοβερά υψηλό υψόμετρο (725 και 940 μέτρα αντίστοιχα!). Αν όμως περάσετε από το stand της Κατώγι Αβέρωφ, πρέπει να δοκιμάσετε και το Κτήμα Αβέρωφ 2000, ένα από τα κορυφαία Ελληνικά Bordeaux Blend.
 Με εντυπωσίασε επίσης η παρουσία του Οινοποιείου "2 Φίλοι" από τη Σιάτιστα, που παρουσίασε 3 κρασιά με νέες ετικέτες. Πρόκειται για ένα πολύ ιδιαίτερο ροζέ από Ξινόμαυρο και Μοσχόμαυρο, καθώς και ένα εντυπωσιακά αρωματικό λευκό από Gewurztraminer, Ξινόμαυρο και Μοσχόμαυρο. Όσο για το ερυθρό τους, είναι ένα πολύ αρωματικό κρασί από Cabernet Sauvignon, Merlot και Ξινόμαυρο με σχετικά σύντομη παραμονή σε βαρέλι και πολύ καλή σχέση ποιότητας τιμής.
 Λίγο πιο πέρα το Κτήμα ΑΛΦΑ, στο οποίο πρέπει να δοκιμάσετε το Pinot Noir 06 με πολύ έντονη προσωπικότητα, το ποιοτικό Syrah 06 για βαρύ κρέας, καθώς και το εξαιρετικά ευγενές Alpha One 05, που την συγκεκριμένη χρονιά προκύπτει από 100 % Montepulciano.
 Όπως σας είχα πει, το stand της Οινοποιίας Κεχρή είχε πολύ ενδιαφέρον (και) φέτος. Το Μυστικό 08 και το Δάκρυ του Πεύκου 08 συνεχίζουν την πολύ καλή πορεία των τελευταίων ετών, ενώ ένα νέο λευκό, από 60% Sauvignon Blanc και 30% Ασύρτικο, περασμένο από "μία ιδέα" βαρέλι, μου άρεσε πάρα πολύ. Όπως σας είχα πει όμως, το ενδιαφέρον μου επικεντρώθηκε στο "Σε Φόντο Ροζέ 08", μία νέα προσέγγιση στο "Κοκκινέλι" από Ξινόμαυρο περασμένο από βαρέλι. Στην ίδια φιλοσοφία η οποία ξεκίνησε με το "Δάκρυ", το "Φόντο" πάει να ξαναφέρει την ποιοτική ρετσίνα στο τραπέζι μας, και γι αυτό έχει την αμέριστη υποστήριξή μου.
Τέλος, δυναμική η παρουσία της Οινοποιίας Τσάνταλη, τόσο από τον Άγιο Παύλο με το όμορφο, καθημερινό ροζέ "Τρία Πόδια", όσο και από τη Μαρώνεια, με την ενδιαφέρουσα σειρά "Κανένας", που περιλαμβάνει λευκό (Chardonnay και Μοσχάτο Αλεξανδρείας), Ροζέ (Μαυρούδι και Syrah), και ερυθρό από το ίδιο χαρμάνι με το ροζέ. Βρήκα ενδιαφέρον το όνομα της ετικέτας "Κανένας", που δόθηκε στην ετικέτα επειδή, σύμφωνα με τη μυθολογία, κάπου στην περιοχή της Μαρώνειας ήταν η σπηλιά του Κύκλωπα Πολύφημου. Από τα κρασιά που δεν πρέπει να φύγετε αν δεν δοκιμάσετε, πάντως, είναι το Viognier 08 από το Κτήμα Γεροβασιλείου και η επιλεγμένη Νάουσα Μπουτάρη 06, μία δοκιμαστική οινοποίηση που με εντυπωσίασε σε μύτη και στόμα. Αν πάλι φτάσετε στα γλυκά, προτείνω ανεπιφύλακτα το "Ω 2005" του Κτήματος ΑΛΦΑ από Μαλαγουζιά και Gewurztraminer, το γλυκά του Οινοποιείου 2 Φίλοι σε διάφορες παραλλαγές (λευκό από Gewurztraminer, ερυθρό από Ξινόμαυρο, κλπ), καθώς και την εξαιρετική γλυκιά Μαλαγουζιά 2004 από το Κτήμα Γεροβασιλείου.
Εύχομαι να απολαύσετε τα ΒορΟινά όσο κι εγώ (που, παρεμπιπτόντως, δεν τελείωσα - τώρα σε λίγο ξαναμπαίνω) και περιμένω εναγωνίως τα σχόλια και τις εντυπώσεις σας.
 Λοιπόν έχω μια πελώωωωρια λαχτάρα να πάω αύριο στα ΒορΟινά, και ελπίζω ότι έχετε την αντίστοιχη κι εσείς...
Μόλις γύρισα από ένα κοκτέιλ πάρτυ που παραθέσαμε η ομάδα του ΟΙΝΟΧΟΟΥ στα μέλη της Ένωσης Οινοπαραγωγών του Αμπελώνα της Βορείου Ελλάδος, και μπορώ να σας πω μετά βεβαιότητος ότι αύριο στα ΒορΟινά έχουμε να δοκιμάσουμε πολλά νέα και ενδιαφέροντα κρασιά.
Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζω το πολυ-αναμενόμενο Pinot Noir από το Κτήμα ΑΛΦΑ (τελευταία φορά το είχα δοκιμάσει κατευθείαν από το βαρέλι, πέρυσι τέτοιο καιρό), καθώς και το Syrah του ίδιου Κτήματος. Επίσης (και αυτό μου έχει εξάψει ήδη τη φαντασία τα μάλα) μία ροζέ ρετσίνα από Ξινόμαυρο, περασμένη για ένα "τσικ" από βαρέλι, φυσικά από (αν και καταλαβαίνετε από ποιον χωρίς να σας το πω, φαντάζομαι), την Οινοποιία Κεχρή στη Θεσσαλονίκη. Σημειώνω ότι η συγκεκριμένη οινοποιία συχνά "τεστάρει" κάποια νέα προϊόντα της στα ΒορΟινά, όπως έχει ξανακάνει στο παρελθόν τόσο με το "Μυστικό", όσο και (και αυτό το θυμάμαι σαν τώρα...) με το εξαιρετικό "Δάκρυ του Πεύκου".
Εγώ θα είμαι στα ΒορΟινά από τις 12.00 η ώρα που ανοίγουν οι πόρτες για τους επαγγελματίες (υπενθυμίζω ότι η είσοδος για το κοινό ξεκινάει στις 18.00). Μάλιστα σκοπεύω να κάνω άμεση ανταπόκριση από τη Μεγάλη Βρετανία για τα όσα ενδιαφέροντα δοκιμάσω, αν μου το επιτρέψει η τεχνολογία. Αν λοιπόν δεν καταφέρετε να έρθετε στα ΒορΟινά, τουλάχιστον θα πάρετε μία άμεση και πρώτη γεύση από αυτήν εδώ τη σελίδα. Αν πάλι έρθετε - και ξέρω ότι πολλοί από εσάς δεν θα χάσετε τα ΒορΟινά - θα χαρώ να ανταλλάξουμε σχόλια και εντυπώσεις!
 Η "Costa" (ή αλλιώς η Ακτή) στην Τοσκάνη, είναι μία από τις πιο γνωστές οινοπαραγωγικές ζώνες της περιοχής. Εκτείνεται γύρω από τη μικρή μεσαιωνική καστρόπολη Bolgheri (προφέρεται Μπόλγκερι), σε υψόμετρο που ανέρχεται γύρω στα 100 μέτρα. Από το Bolgheri ξεκίνησε η φημισμένη επανάσταση των Super Tuscans, των κρασιών δηλαδή που εξ αρχής δεν οινοποιήθηκαν με βάση τους απηρχαιωμένους νόμους της εποχής. Κι όλα αυτά, επειδή μία πολύ σημαντική φιγούρα της περιοχής, ο Μαρκήσιος Incisa della Rocchetta, δεν ήταν ικανοποιημένος με το κρασί που παραδοσιακά έδινε η περιοχή με βάση το Sangiovese, και αποφάσισε, στις αρχές της δεκαετίας του 60, να καλλιεργήσει αντ' αυτού Γαλλικές ποικιλίες, και κατά κύριο λόγο Cabernet Sauvignon. Τα κρασιά του Μαρκησίου από το Κτήμα (Tenuta) San Guido στο Bolgheri, κυκλοφόρησαν ως Επιτραπέζιοι Οίνοι, καθώς προέκυπταν από μη επιτρεπόμενες ποικιλίες της περιοχής, ωστόσο έγιναν ανάρπαστα, λόγω της απίστευτης ποιότητάς τους. Ειδικά δε το περίφημο Sassicaia, το οποίο έχει πολλάκις θεωρηθεί το κορυφαίο κρασί στον κόσμο, θεωρήθηκε εξ αρχής θρυλικό και από τότε είναι σπάνιο και πανάκριβο. Χάρη (και) σε αυτό το κρασί, η περιοχή του Bolgheri, δίνει σήμερα κρασιά από διεθνείς ποικιλίες, με Ονομασία Προέλευσης Ελεγχόμενη (DOC), ενώ πριν από αρκετά χρόνια ήταν απλά γνωστή για τα φτηνά ροζέ επιτραπέζια κρασιά της από Sangiovese.
Αυτά για την ιστορία. Εμείς σήμερα επισκεφτήκαμε ένα μικρό αλλά ιδιαίτερα ποιοτικό οινοποιείο της περιοχής, το Grattamacco. Το συγκεκριμένο οινοποιείο ήταν το 4ο που ξεκίνησε στην περιοχή, μετά τα "ιερά τέρατα" που ακούν στα ονόματα Sassicaia, Ornellaia, και Guado al Tasso (Antinori).
Παρεμπιπτόντως μπορούμε να αισθανόμαστε περήφανοι εμείς οι Έλληνες, καθώς το σύνηθες δεύτερο συνθετικό των ονομάτων των γνωστότερων Κτημάτων της περιοχής (σχεδόν όλα τελειώνουν σε -aia) προέρχεται - ίσως λόγω των Ετρουσκικών καταβολών των Τοσκανέζων - από την Αρχαία Ελληνική λέξη "γαία". Έτσι, εικάζω ότι Sassicaia σημαίνει "Γη της Πέτρας", λόγω του πετρώδους εδάφους στο συγκεκριμένο μέρος (η πέτρα στα Ιταλικά λέγεται "sasso").  Κλείνει η παρένθεση και επιστρέφουμε στο Grattamacco, που βρίσκεται σε μία καταπράσινη, πανέμορφη πλαγιά. Περιηγηθήκαμε ανάμεσα στα αμπέλια και νιώσαμε τον δροσερό, ιδιαίτερα ευεργετικό για το κλήμα, αέρα που φυσάει στην περιοχή από τη θάλασσα τις 300 από τις 365 μέρες του χρόνου. Το οινοποιείο, χωρίς να έχει κάτι το εντυπωσιακό, είναι νοικοκυρεμένο και λειτουργικό. Τα δε κρασιά του είναι πολύ ποιοτικά, ξεκινώντας από το λευκό Gratamacco Bianco 2006 (Bolgheri DOC) ένα κομψό κρασί από 100% Vermentino που έχει περάσει κατά το ήμισυ από βαρέλι για 6 μήνες, και χαρακτηρίζεται από φρέσκα αρώματα και όμορφη οξύτητα, κι ας έχει αλκοολικό βαθμό 14%. Βεβαίως το Κτήμα φημίζεται περισσότερο για τα ερυθρά του, και αυτό είναι απόλυτα δικαιολογημένο. Τόσο το "φτηνό" Bolgheri Rosso DOC 2006 (50% Cabernet Sauvignon, 30% Sangiovese και 20% Merlot), όσο και το "μεσαίο" L'Alberello 2005 (70% Cabernet Sauvignon, 25% Cabernet Franc και 5% Petit Verdot), είναι απολαυστικά ερυθρά με καλή αρωματική πολυπλοκότητα, όμορφη οξύτητα, και ευγενείς τανίνες.
Εκεί βέβαια που τα σχόλια περιττεύουν είναι στο κορυφαίο ερυθρό κρασί του Κτήματος, το ομώνυμο Grattamacco 2005, ένα Bolgheri Superiore DOC από χαρμάνι 65% Cabernet Sauvignon, 20% Merlot και 15% Sangiovese. Το κρασί αυτό έχει παλαιώσει 18 μήνες σε δρύινο βαρέλι (νέας και παλαιάς χρήσης), έχει αλκοολικό τίτλο 13.5% και η λιανική του τιμή στην Ιταλία ξεκινάει από τα €45. Το Grattamacco 2005 είναι η επιτομή της φινέτσας και της ισορροπίας, και αιτιολογεί περίτρανα την φήμη των κρασιών της Τοσκανέζικης ακτής. Εγώ το έχω ήδη κατατάξει, χωρίς κανένα δισταγμό, ανάμεσα στα κορυφαία κρασιά που δοκίμασα σε αυτό το ταξίδι.
Η συνέχεια της ημέρας εξελίχθηκε στο εστιατόριο του Ugo, που βρίσκεται στη γραφική πόλη Castagneto Carducci, στην κορυφή ενός από τους αρκετούς λόφους της περιοχής. Εδώ, με θέα όλη την περιοχή, τη θάλασσα, μέχρι και το περίφημο νησί της Elba, φάγαμε, αφού πρώτα δοκιμάσαμε τα 15 κρασιά της ζώνης του Bolgheri που βραβεύτηκαν πρόσφατα στον τοπικό διαγωνισμό οίνου της Τοσκάνης. Κοινά χαρακτηριστικά των περισσότερων από αυτά ήταν τα διακριτικά αρώματα, οι αρκετά δυνατές τανίνες και το υψηλό αλκοόλ που συχνά ξεπερνάει το 14%. Από όλα εγώ ξεχώρισα δύο, το Acciderba 2005 του οινοποιείου Serni Fulvio Luigi (συμπτωματικά ήταν το μόνο κρασί από όλη την ομάδα το χαρμάνι του οποίου περιέχει Sangiovese), καθώς και το I Castagni 2003 από τον τοπικό παραγωγό Michele Satta, ένα πολύ ενδιαφέρον κρασί από χαρμάνι 70% Cabernet Sauvignon, 20% Syrah και 10% Teroldego - το συγκεκριμένο κρασί, βέβαια, είχε ένα ξεκάθαρο πλεονέκτημα κομψότητας και "στρογγυλάδας" σε σχέση με τα άλλα, λόγω παλαιότητας. Ενδιαφέρον είχε, τέλος, και το μοναδικό ροζέ της ομάδας, επίσης από το οινοποιείο του Michele Satta. Το Bolgheri Rosato 2007 ήταν ένα χαρμάνι από 70% Sangiovese, 20% Cabernet Sauvignon και 10% άλλες τοπικές ποικιλίες. Πολύ κοντά στα δικά μας ροζέ, είναι ένα φρέσκο, αρωματικό και δροσιστικό κρασί, με αλκοολικό τίτλο 13% αλλά και μπόλικα υπολειπόμενα σάκχαρα, σε σημείο που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ημίξηρο. Μπορώ πάντως να το φανταστώ να ταιριάζει τέλεια με τα μαλακά κίτρινα τυριά της περιοχής, καθώς και κάποια λαδερά με ελαφριά κόκκινη, σάλτσα, όχι πολύ διαφορετικά από τα αντίστοιχα δικά μας.
Τέλος, αξίζει να αναφερθώ στο εστιατόριο του Ugo, το οποίο με Ελληνικά στάνταρντς είναι μία απλή αλλά καλή επαρχιακή ταβέρνα με την γνώριμη σε εμάς ξύλινη καρέκλα με ψάθινο κάθισμα και τον λιτό επαρχιακό διάκοσμο (καταλαβαίνετε το στυλ που εννοώ...). Εδώ λοιπόν οι σπεσιαλιτέ το χειμώνα είναι τα πλούσια κρέατα όπως αγριογούρουνο, λαγός, αγριοπερίστερο και βέβαια χοιρινό, μοσχάρι, αλλάντικά και λουκάνικα (παρακάτω βλέπετε μεταξύ άλλων την όμορφη ποικιλία τοπικών αλλαντικών που δοκιμάσαμε, καθώς και τις νοστιμότατες παπαρδέλες με σάλτσα από κρέας αγριογούρουνου). Το καλοκαίρι το μενού αλλάζει και κυριαρχείται από φρέσκο ψάρι και θαλασσινα (βρισκόμαστε, άλλωστε, όχι παραπάνω από 5 χιλιόμετρα από τη θάλασσα). Εκεί όμως που θα σταθώ (για άλλη μία φορά) είναι η λίστα των κρασιών αυτής της ΤΑΒΕΡΝΑΣ, που περιλαμβάνει γύρω στις 300 ετικέτες κρασιών από το Bolgheri, αλλά και τις περισσότερες από τις υπόλοιπες οινοπαραγωγικές ζώνες της Τοσκάνης, ξεκινώντας από απλά, φτηνά και καθημερινά κρασιά και φτάνοντας μέχρι μεγάλες, συλλεκτικές ετικέτες των γνωστών οινοποιείων της περιοχής. Ακόμα πιο εντυπωσιακή είναι η κάβα που ο ιδιοκτήτης της ταβέρνας διατηρεί δύο στενά πιο πέρα, και η οποία ειδικεύεται στα μεγάλα κρασιά της Ιταλίας αλλά και της Γαλλίας, και όπου χρειάστηκε να επιστρατεύσω όλο μου τον αυτοέλεγχο για να μη "σηκώσω" όλα τα σπάνια magnum σε απίστευτες τιμές που κρύβουν οι προθήκες της. Τα σχόλια και οι συγκρίσεις με τις αντίστοιχες ταβέρνες και κάβες στην Ελληνική επαρχία, δικά σας...
 Η πόλη του San Gimignano είναι γνωστή στο ευρύ κοινό για την γραφικότητά της, την οποία διατηρεί χάρη στα χαρακτηριστικά καλντερίμια της, τον τέλεια διατηρημένο Μεσαιωνικό χαρακτήρα της αρχιτεκτονικής της, και βέβαια τους πασίγνωστους 14 πύργους που δεσπόζουν στον Τοσκανέζικο ορίζοντα από μακριά.
Από οινικής πλευράς, το San Gimignano φημίζεται επειδή είναι η μοναδική περιοχή στην Τοσκάνη που δίνει επώνυμο λευκό κρασί, τη Vernaccia di San Gimignano DOCG.
Σήμερα γνωρίσαμε το San Gimignano και τα κρασιά του καλά, και ανακαλύψαμε ότι μπορεί να ξεχωρίζει για τη λευκή του Vernaccia, και τα ερυθρά του όμως είναι ιδιαίτερα ποιοτικά και ευχάριστα.
Σε πρώτη φάση επισκεφτήκαμε το οινοποιείο Casale Falchini, που βρίσκεται λίγο έξω από το ιστορικό κέντρο της πόλης. Εκεί μας υποδέχτηκε ο ιδιοκτήτης Riccardo Falchini, πλαισιωμένος από τους γιούς του, Michele και Cristoforo. Το ιδιαίτερα ενδιαφέρον και ποιοτικό στοιχείο του οινοποιείου δεν είναι τόσο το ότι είναι από τα παλαιότερα της περιοχής (ιδρύθηκε το 1964), ούτε η οικογενειακή προσέγγιση στο κρασί που συνεχίζει να έχει μέχρι σήμερα. Αυτό που σίγουρα το κάνει ξεχωριστό είναι το γεγονός ότι, από μία τυχαία γνωριμία του Riccardo σε ανύποπτο χώρο και χρόνο πριν από πολλά χρόνια, τη θέση του οινολόγου-συμβούλου στην Casale Falchini κατέχει ο ζωντανός θρύλος του Ιταλικού κρασιού, ο Giacomo Tachis, ο οινολόγος που θεωρείται ο "πατέρας" μερικών από τα πιο σημαντικά κρασιά της Ιταλίας (και του κόσμου), όπως τα θρυλικά Super Tuscans Sassicaia, Tignanello και Ornellaia.
Δοκιμάσαμε τις 6 βασικές ετικέτες της Casale Falchini, ξεκινώντας βέβαια από τις 3 λευκές με ονομασία προέλευσης Vernaccia di San Gimignano DOCG. Η Vernaccia είναι ένα πολύ όμορφο καθημερινό κρασί, το οποίο, λόγω του ποιοτικού terroir της περιοχής, διαθέτει οξύτητα που συχνά μπορεί να χαρακτηριστεί "εκρηκτική". Πίνεται άνετα σκέτη, ως απεριτίφ, ενώ ταιριάζει με ριζότι με λαχανικά, τηγανητά λαχανικά ή θαλασσινά, και άλλους συναφείς μεζέδες. Σε μία πιο ξεχωριστή οινοποίησή της, η οποία περιλαμβάνει ένα 5% Chardonnay και έχει παλαιώσει σε μικρά Γαλλικά βαρέλια για 5 μήνες, η Vernaccia έδειξε μία άλλη, πιο περίπλοκη πλευρά του εαυτού της, αποκτώντας χαρακτήρα κρασιού με πιο γλυκά και ζαχαρωμένα φρουτώδη αρώματα, καλή οξύτητα, σημαντική δυναμική παλαίωσης, και δυνατότητα συνδυασμού με πιο βαριά πιάτα της τοπικής κουζίνας, που έχουν ως πρώτες ύλες τα χειμωνιάτικα λαχανικά, το πατέ, τα πουλερικά και το φτερωτό κυνήγι, ακόμα και το χοιρινό. San Gimignano, όμως, δεν είναι μόνο η Vernaccia. Τα ερυθρά της Casale Falchini, ένα Chianti Colli Senesi DOCG και δύο Toscana IGT (ή αλλιώς Supertuscan), ήταν ιδιαίτερα αξιόλογα. Ξεχώρισα ειδικά το Campora 2003, ένα ερυθρό από χαρμάνι 95% Cabernet Sauvignon και 5% Merlot, που είναι ένα γεμάτο και δυνατό Τοσκανέζικο ερυθρό το οποίο παρακαλάει να συνοδεύσει έντονα κρέατα (ιδανικά μεγαλόσωμο κυνήγι, όπως αγριογούρουνο), ή κίτρινα τυριά μακράς παλαίωσης. Βεβαίως αργότερα έμαθα ότι η συγκεκριμένη ετικέτα είναι το "μωρό" του Tachis, ο οποίος ξέρει το Cabernet Sauvignon όσο λίγοι στον κόσμο, και κατάλαβα ότι η ποιότητα και η ομορφιά αυτού του κρασιού δεν επετεύχθησαν τυχαία...
Εδώ πρέπει να κάνω μία γενική παρατήρηση: Παρότι είμαι φανατικός λάτρης της βασικής ερυθρής ποικιλίας της Τοσκάνης, του Sangiovese (θα το έχετε παρατηρήσει, φαντάζομαι), έχω παρατηρήσει ότι το Cabernet Sauvignon έχει εγκλιματιστεί πλήρως στην περιοχή. Γι αυτό το λόγο μία ποιοτική ερυθρή Τοσκανέζικη ετικέτα με βάση το Cabernet Sauvignon, ειδικά σε μία καλή χρονιά, θα είναι, κατά πάσα πιθανότητα, εντυπωσιακή! Για όποιον ενδιαφέρεται έχω αρκετά παραδείγματα (και μπουκάλια...) που τεκμηριώνουν την άποψη/παρατήρησή μου αυτή...  Κλείνοντας την αναφορά μου στην Casale Falchini, πρέπει να σας πω ότι το οινοποιείο παράγει έναν ιδιαίτερα αξιόλογο αφρώδη οίνο, το μόνο στην περιοχή που προκύπτει από την παραδοσιακή μέθοδο της Σαμπάνιας: Η ετικέτα Falchini Metodo Classico Millessimato Brut βασίζεται σε χαρμάνι των ποικιλιών Vernaccia, Chardonnay και Pinot Noir, και είναι άλλη μία επιτυχημένη εφαρμογή της συνεργασίας της Casale Falchini με τον Giacomo Tachis. Πρόκειται για έναν αφρώδη οίνο που, σε πρώτο επίπεδο παρουσιάζει τα χαρακτηριστικά "ψωμένια" αρώματα της Σαμπάνιας λόγω της αυτόλυσης, σε δεύτερο επίπεδο όμως η Vernaccia βγαίνει στο προσκήνιο και ξεχωρίζει με την χαρακτηριστική μεταλλικότητά της.
Μετά την επίσκεψη αυτή ακολούθησε μεσημεριανό γεύμα σε ένα κεντρικό εστιατόριο του San Gimignano με απίστευτη θέα. Οικοδεσπότες μας ήταν το Προεδρείο της Ένωσης των Οινοποιών (Consorzio) της περιοχής, καθώς και ο δήμαρχος της πόλης. Πριν το φαγητό είχαμε την ευκαιρία να δοκιμάσουμε μία μεγάλη γκάμα κρασιών από τα μέλη του Consorzio. Εγώ αποφάσισα να προσπεράσω τα λευκά, και επικεντρώθηκα στα ερυθρά ονομασίας Προέλευσης Rosso di San Gimignano DOC, τα οποία με κέρδισαν. Η συγκεκριμένη ονομασία προέλευσης επιτρέπει 5 τοπικές και διεθνείς ποικιλίες: Sangiovese, Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah, Pinot Noir. Κατ' επιλογήν του οινοποιού μία ετικέτα μπορεί να βασιστεί κατά 100% σε οποιαδήποτε από αυτές τις ποικιλίες, αν όμως βασιστεί σε πολυποικιλιακό χαρμάνι θα πρέπει οπωσδήποτε να περιέχει 15% Sangiovese. Ένα άλλο χαρακτηριστικό των ερυθρών της συγκεκριμένης προέλευσης είναι ο υψηλός αλκοολικός τίτλος τους, που συχνά φτάνει (και ξεπερνάει) το 14%. Φανταστείτε όμως πόσο μου ταίριαξαν τα Rosso di San Gimignano DOC, που όχι μόνο δεν με ενόχλησε η υψηλή αλκοολική τους περιεκτικότητα, αλλά επέλεξα αρκετά από αυτά για να συνοδευσω το κρεατικό μέρος του γεύματος που ακολούθησε.
 Το ταξίδι συνεχίζεται. "Μείνετε συντονισμένοι", όπως λένε, για την αυριανή ανταπόκριση από μία από τις πιο συναρπαστικές οινοπαραγωγικές ζώνες της Τοσκάνης, την παράκτια περιοχή του Bolgheri...
 Η δεύτερη μέρα ήταν όντως γεμάτη!... Το πρόγραμμα είχε τρεις επισκέψεις σε οινοποιεία στην περιοχή του Chianti Classico, δύο από τα οποία είναι από τα πιο γνωστά της περιοχής: αναφέρομαι στα Castellare di Castellina και Felsina, κάποια από τα κρασιά των οποίων βρίσκουμε και στην Ελλάδα. Οι επισκέψεις αυτές είχαν απίστευτο ενδιαφέρον, αφού και στα δύο κάναμε κάθετες γευστικές δοκιμές των καλύτερων κρασιών τους σε μεγάλο βάθος χρόνου.
Εγώ όμως αποφάσισα να σας μιλήσω πιο αναλυτικά για το τρίτο οινοποιείο, το Podere Terreno στην Radda in Chianti, στο οποίο ζήσαμε μία πολύ ζεστή και όμορφη Τοσκανέζικη εμπειρία. Βλέπετε το Podere Terreno είναι ένα μικρό οικογενειακό οινοποιείο, στο οποίο η δοκιμή των κρασιών έγινε στο μεσημεριανό γεύμα που φάγαμε μαζί με την οικογένεια στο τραπέζι του σπιτιού. Και μη φανταστείτε τίποτα περίεργες ή επιτηδευμένες γεύσεις... Θα δείτε παρακάτω ότι απολαύσαμε αυτά που βγάζει η γη της περιοχής, αυτά που μαγειρεύει και τρώει μία οικογένεια απλά και καθημερινά. Όμορφες, γεμάτες γεύσεις που ανάγονται στην εποχή που η φτώχεια ανάγκαζε τη νοικοκυρά να δοκιμάζει όλη της τη δημιουργικότητα με τα λίγα και απλά υλικά που της επέτρεπαν τα οικονομικά του σπιτιού (ίσως θυμάστε αυτό που είχα γράψει προ καιρού για το μεγαλείο της "Κουζίνας της Φτώχειας"...).
Ξεκινήσαμε λοιπόν αυτό το όμορφο γεύμα δίπλα στο τεράστιο τζάκι με crostini (καναπεδάκια από ξεραμένο ψωμί) με πουρέ μελιτζάνας και μπόλικο σκόρδο, με φρέσκια ντομάτα και μυρωδικά του κήπου, καθώς και με πατέ από συκωτάκια πουλιών. Συνεχίσαμε με ένα βαθύ πιάτο Ribolitta, που σημαίνει "ξαναβρασμένη" και είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό πιάτο της περιοχής. Είναι μία μορφή φασολάδας, φτιαγμένη με ψωμί και διάφορα λαχανικά, που τρώγεται χυλωμένη και χλιαρή. Στα παλιά τα χρόνια ήταν σωτήρια, καθώς έχει τεράστια θρεπτική αξία, είναι νόστιμη και πολύ φτηνή, και μπορεί να ξαναζεσταθεί πολλές φορές χωρίς πρόβλημα (εξ ου και το όνομά της). Το κύριο πιάτο μας ήταν νοστιμότατες πέννες με ραγού (όπου καταλαβαίνει κανείς πως εννοεί η Ιταλίδα νοικοκυρά τον όρο "al dente", αρκει να μην έχει ευαίσθητα δόντια ή εύθραυστα σφραγίσματα). Ακολούθησε μία ποικιλία από κίτρινα τυριά της περιοχής, καθώς και αλλαντικά (προσούτο και σαλάμι) από τα γουρούνια του γείτονα - ο οποίος, παρεμπιπτόντως είναι ο ιδιοκτήτης ενός από τα πιο θρυλικά οινοποιεία της Τοσκάνης, για το οποίο σας έχω μιλήσει πολλές φορές, του Montevertine. Απολαύσαμε τα τυριά με μαρμελάδα από κρεμμύδι, καθώς και με μία από τις πιο αγαπημένες μου λιχουδιές που μπορούν να συνοδεύσουν κίτρινο τυρί, το ζελέ κρασιού (εν προκειμένω από Chianti Classico και από ροζέ της περιοχής).  Το επιδόρπιό μας ήταν (πάντα όπως προστάζουν οι τοπικές συνήθειες) γλυκό κρασί Vin Santo, στο οποίο βουτήξαμε μικρά μπισκοτάκια cantuccini με αμύγδαλο (μμμ...).
 Τα κρασιά που δοκιμάσαμε ήταν η πλήρης γκάμα του Podere Terreno, που διαθέτει ένα Chianti Classico, ένα Chianti Classico Riserva, κι ένα κομψό Supertuscan που έχει το όνομα του ιδιοκτήτη, Pierfrancesco, από χαρμάνι 90% Sangiovese Grosso και 10% Cabernet Sauvignon. Το ωραίο όμως της υπόθεσης ήταν ότι ξεκινήσαμε με τα πιο πρόσφατα κρασιά του κτήματος (εσοδείας 2004) και στο τέλος απολαύσαμε μερικά από τα πιο παλιά τους (ένα Pierfrancesco του 1997, ένα Chianti Classico του 1991 και δύο Chianti Classico Riserva, ένα του 1995 και ένα του 1988), και εντυπωσιαστήκαμε από τη δυναμική παλαίωσης του καλού Sangiovese.
Σήμερα στο Podere Terreno ένιωσα πραγματικά Τοσκανέζος, έστω και για λίγο, και αυτή ήταν μία εμπειρία που θα μου μείνει αξέχαστη. Μην ψάξετε τα κρασιά του Podere Terreno στην Ελλάδα, δεν έχει νόημα καθώς η παραγωγή είναι πολύ μικρή (όχι παραπάνω από 30000 φιάλες ετησίως) και οι λίγες εξαγωγές πηγαίνουν κυρίως στην Αμερική και τη Βόρεια Ευρώπη. Αν όμως βρεθείτε στην περιοχή, χτυπήστε τους την πόρτα και θα νιώσετε τη φιλοξενία τους (είναι ιδιαίτερα φιλέλληνες κιόλας!). Μάλιστα νοικιάζουν και δωμάτια σε όποιον θέλει να μείνει μαζί τους για λίγο παραπάνω. Στο μεταξύ πάντως μπορείτε να τσεκάρετε την ιστοσελίδα τους, στη διεύθυνση www.podereterreno.it.
 Μέχρι να μαζευτούμε όλα τα μέλη της αποστολής στο ξενοδοχείο πέρασε πολύ η ώρα. Ίσως γι αυτό για το πρώτο βράδυ είχε προγραμματιστεί ένα δείπνο με μινι-γευσιγνωσία των κρασιών και των γεύσεων της περιοχής, ώστε να αποσυρθούμε νωρίς και να μαζέψουμε δυνάμεις για την αυριανή ημέρα που έχει full πρόγραμμα.
Το δείπνο λοιπόν έγινε στο εστιατόριο του ξενοδοχείου μας, που είναι ένα παλιό αρχοντικό στο κέντρο της Φλωρεντίας. Ήταν μία καλή πρώτη γεύση του τι πρόκειται να ακολουθήσει, ειδικά για τους πιο "πρωτάρηδες" στα περί την Τοσκάνη στην παρέα μας.
Ξεκινήσαμε με μία επιλογή από μπρουσκέτες, μία κλασική με ντομάτα, μία με πατέ από συκώτι κοτόπουλου, και μία με ένα τυπικό αλλαντικό που στην Ελλάδα δεν θα τρώγαμε με τίποτα (αλλά πιστέψτε με, είναι τέλειο), λαρδί σε φέτες. Αυτό συνοδεύτηκε από ένα Chianti Rufina Nipozzano Riserva DOCG 2005 του οίκου Frescobaldi, το οποίο είχα δοκιμάσει το καλοκαίρι και το θυμόμουν αρκετά σκληρό και δύσκολο. Τώρα, μόλις λίγους μήνες αργότερα, έχει κομψύνει αισθητά και έχει γίνει αυτό που λέμε στα μέρη μου "highly drinkable".
Συνεχίσαμε με λεπτές ταλιατέλες με σάλτσα ραγού και κρέας λαγού (κάνει και ρίμα!...), σε καλάθι ξεροψημένης παρμεζάνας. Αυτό συνοδεύτηκε από ένα Vino Nobile di Montepulciano DOCG 2005 από την Fattoria del Cerro, το οποίο παραήταν ρουστίκ για τα γούστα μου. Ακόμα και αφού έμεινε στο ποτήρι και αερίστηκε αρκετά, βελτιώθηκε ελάχιστα.
Το κυρίως πιάτο ήταν ταλιάτα από την διάσημη ράτσα αγελάδας της περιοχής, την Chianina (από το ίδιο κρέας από το οποίο προέρχεται η διάσημη Bistecca alla Fiorentina), με ξεροψημένες πατάτες με δενδρολίβανο, και με σαλάτα. Μαζί σερβιρίστηκε ένα εξαιρετικό Brunello di Montalcino DOCG (βρήκαν το ευαίσθητο σημείο μου - κι αυτό είναι μείον μου, που θα έλεγε και ο γνωστός αοιδός), το La Poderina 2003. Όμορφα τανικό, με εξαιρετική διάρκεια, ανοικτό, γεμάτο, πολύπλοκο, ήταν ένα ποίημα. Ειδικά όσο έμενε στο ποτήρι, τόσο πιο πολύ μας αποκάλυπτε την ομορφιά του. Με εντυπωσίασε τόσο πολύ που αποφάσισα να του συγχωρήσω τον αλκοολικό βαθμό 14.5% που διάβασα στην ετικέτα και σοκαρίστηκα (είπαμε, ζεστό το καλοκαίρι του 2003, αλλά μην το παρακάνουμε...).
Το επιδόρπιο ήταν ένα συμπαθέστατο cheesecake, που δεν είμαι σίγουρος πόσο παραδοσιακό της περιοχής είναι. Συνοδεύτηκε από ένα γλυκό Vin Santo del Chianti Il Tralcio DOC 2001, το οποίο όμως παραήταν οξειδωμένο για τα γούστα μου.
 Κάθισα στο τραπέζι με μία ευχάριστη παρέα από συνάδελφους δημοσιογράφους οίνου από την Ολλανδία, την Τσεχία, την Ουγγαρία, τη Βουλγαρία. Αύριο θα γνωρίσω και τους υπόλοιπους. Για την αυριανή ημέρα το πρόγραμμα προβλέπει απανωτές επισκέψεις σε οινοποιεία στο Chianti Classico, μεσημεριανό στην ίδια περιοχή, και στη συνέχεια γευσιγνωσία, δείπνο και διανυκτέρευση στη Σιένα.
Το ταξίδι άρχισε καλά και προμηνύεται πολύ ενδιαφέρον...
 Λοιπόν, επειδή μου φαίνεται πως αρκετά "έκατσα στα αυγά μου", φεύγω αύριο (Κυριακή) πρωί-πρωί για την Τοσκάνη. Έχω προσκληθεί να συμμετάσχω σε μία αποστολή στην περιοχή μαζί με άλλους 14 δημοσιογράφους οίνου από όλο τον κόσμο. Την αποστολή οργανώνει η τοπική οινο-τουριστική αρχή της Τοσκάνης, με την επιμέλεια της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων Οίνου.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα θα επισκεφτούμε την περιοχή σε βάθος, δηλαδή και τις πολύ γνωστές, αλλά και τις λιγότερο γνωστές οινοπαραγωγικές ζώνες της. Όσο για εκείνες που δεν θα προλάβουμε να δούμε, έχει κανονιστεί να δοκιμάσουμε τα κρασιά τους αλλά και την κουζίνα τους σε ειδικές γευσιγνωσίες.
Σας αποχαιρετώ λοιπόν, αλλά όχι για πολύ... Παίρνω μαζί μου laptop και camera, και εφ' όσον τα ξενοδοχεία στα οποία θα μείνουμε έχουν πρόσβαση στο Internet θα σας στέλνω ημερήσιες ανταποκρίσεις από τις εξορμήσεις μας στην Τοσκάνη. Εις το επανειδείν!...
|
RSS Feed